ปลาซาลมอนแห่งปัญญา
นิทานไอร์แลนด์
ฟิเนกัสเป็นกวี และเป็นหนึ่งในคนที่ฉลาดที่สุดในแผ่นดินไอร์แลนด์ เขาสร้างบ้านด้วยหินหลังเล็กอยู่ริมแม่น้ำ ใช้เวลาอ่านหนังสือและเขียนกวีนิพนธ์
หลายปีมาแล้ว ที่เขาเฝ้ารอซาลมอนแห่งปัญญาปรากฏตัว เพราะเขารู้ว่า ซาลมอนตัวนี้เป็นปลาวิเศษ ผู้ใดได้ลิ้มรสปลาเป็นคนแรก ผู้นั้นจะกลายเป็นคนฉลาดที่สุดในแผ่นดินไอร์แลนด์
ซาลมอนวิเศษมีขนาดมหึมา ผิวเป็นสีทอง และดวงตาเปี่ยมพลังเวทย์มนต์ ใครๆก็พยายามจะจับซาลมอนตัวนี้ให้ได้ แต่ไม่มีใครเคยทำสำเร็จ
ในสมัยโบราณไม่มีโรงเรียน เด็กหนุ่มต้องฝึกเป็นนักรบ ด้วยการไปอยู่กับครูที่เฉลียวฉลาดแบบฟิเนกัส ร่ำเรียนการเขียนกวีนิพนธ์ การเล่านิทาน และความชำนาญอื่นๆ จนเจนจบ จึงจะมาเป็นนักรบได้
ฟินน์เป็นลูกชายของนักรบคัมฮอลผู้ยิ่งใหญ่ พ่อส่งเขามาร่ำเรียนกับฟิเนกัสเพื่อฝึกเป็นนักรบ
วันหนึ่ง ขณะนั่งสอนกวีนิพนธ์อยู่ริมฝั่ง ฟิเนกัสเห็นปลาตัวใหญ่ยักษ์ทรงพลังดำผุดดำว่ายอยู่ในแม่น้ำ เขาไม่เคยเห็นอะไรสวยมหัศจรรย์อย่างนี้มาก่อนเลย เขารีบวิ่งไปหยิบแหที่เหนียวที่สุด ส่วนฟินน์นั่งหันหลังให้แม่น้ำ จึงไม่เห็นซาลมอนตัวนั้น
มนต์วิเศษของซาลมอนก็คือ ถ้าใครมองไปที่ดวงตาของมัน คนผู้นั้นจะหลับทันที ฟิเนกัสรู้เรื่องนี้ดี เขาพยายามไม่สบตาซาลมอนขณะออกแรงจับปลา
ผ่านไปหลายชั่วโมง ฟิเนกัสก็ยังจับซาลมอนไม่ได้ มันทั้งแข็งแรงและว่องไว
ทันใดนั้น ซาลมอนกระโจนสูงขึ้นในอากาศ พุ่งมาทางฟิเนกัส เขาลืมตัว ตะลึงจ้องซาลมอน และผลอยหลับทันที
ฟินน์รีบวิ่งไปปลุกครู ก่อนที่ซาลมอนจะหนีไป ฟิเนกัสบอกให้ลูกศิษย์ไปหาผ้ามาปิดตาเขา จากนั้น เขาเหวี่ยงแหอีกครั้ง
คนและปลายื้อยุดกันอีกหลายชั่วโมง กระทั่งความมืดเข้าปกคลุม ฟิเนกัสตัดสินใจพยายามครั้งสุดท้าย
คราวนี้ซาลมอนติดร่างแห แต่ก็ยังดิ้นสุดฤทธิ์อยู่อีกนาน กระทั่งหมดแรงในที่สุด
ฟิเนกัสเองก็เหนื่อยเหลือแสน เขาจึงสั่งให้ฟินน์จัดการย่างปลา และกำชับว่าอย่ากินปลาแม้แต่คำเดียว
ฟินน์ก่อไฟย่างปลา จนกระทั่งปลาเริ่มสุก เกิดมีน้ำมันกระเด็นใส่มือ ฟินน์เอานิ้วใส่ปากโดยอัตโนมัติ เพื่อบรรเทาอาการถูกลวก
เมื่อปลาสุกได้ที่ เขายกปลาไปให้ครู ฟิเนกัสสังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงบางอย่าง ดวงตาของฟินน์เป็นประกายสุกสว่าง ทั้งใบหน้าก็สดใสแก้มเป็นสีชมพู เขาจึงถามว่าฟินน์กินซาลมอนไปหรือเปล่า ฟินน์ตอบว่าเปล่า เขาทำตามสัญญาที่ครูสั่ง
ครูไม่พอใจคำตอบ จึงถามใหม่ว่า ฟินน์ได้ลิ้มรส ซาลมอนบ้างหรือไม่ ทันใดนั้น ฟินน์นึกขึ้นได้ว่าเขาโดนน้ำมันปลาลวกนิ้ว จึงเอานิ้วเข้าปากให้หายร้อน
กวีผู้เป็นครูรู้ได้ทันทีว่า ปัญญาแห่งซาลมอนถูกส่งให้ฟินน์เสียแล้ว
ตอนแรก ฟิเนกัสรู้สึกเศร้า ที่เขาหมดโอกาสได้เป็นคนฉลาดที่สุดในไอร์แลนด์ แต่ถึงอย่างไร เขาก็ยินดีที่พรสวรรค์นั้นตกแก่ฟินน์ผู้เป็นศิษย์โปรด
เขารู้ดีว่า ฟินน์จะกลายเป็นผู้นำยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีในแผ่นดิน